De kabbalist Sjabtaj Tzwi was een grondlegger van de dönme
De Dönme waren een groep Joden in het Ottomaanse Rijk die bekeerden tot de islam maar heimelijk de joodse tradities in acht bleven nemen. De dönme waren veelal gelokaliseerd rond en in Thessaloniki en in het westen en zuid-westen van Anatolië.
Speculaties over vermeende relaties tussen dönme en de Vrijmetselarij, de staat Israël, Turks nationalisme, en het secularisme in het moderne Turkije, kenmerken talrijke publicaties over het thema, waardoor het historische perspectief veelal vertroebeld wordt. fr:Dönme he:דונמה it:Dunmeh pl:Donmeh ru:Дёнме yi:דענמע